Η σπηλιά του Φιλοκτήτη-Ζαφειρία Κοτζαμάνογλου

 

Στη σημερινή μας παρέα η συγγραφέας κυρία Ζαφειρία Κοτζαμάνογλου  θα μας ξεναγήσει  στη σπηλιά του Φιλοκτήτη  μέσα από το ομώνυμο  βιβλίο της που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη.

1.       Καλώς ορίσατε . Σας ευχαριστούμε πολύ. Μιλήστε μας για το συγγραφικό σας έργο.

 

   Καλώς σας βρήκα! Εγώ σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας!

   Πολύ ευχαρίστως! Να σας πω:

Έχω γράψει δυο βιβλία για παιδιά. Το πρώτο που κυκλοφόρησε το 2018 έχει τίτλο «Η σπηλιά του Φιλοκτήτη και είναι αυτό για το οποίο θα μιλήσουμε σήμερα. Το δεύτερο που κυκλοφόρησε το 2020 έχει τίτλο «Ρωξάνη και Αύγουστος, η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη» και είχε την αγαθή τύχη να διακριθεί με το τρίτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Βιβλίου του Συλλόγου ΛΙΝΟΣ του ίδιου έτους.

Και τα δυο κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη.

 

2.       Το βιβλίο σας δημιουργήθηκε εξαιτίας κάποιου προσωπικού βιώματος ή είναι καθαρά δημιούργημα της μυθοπλασίας;

 

   Για να σας απαντήσω με τρόπο πλήρη σ’ αυτή την ερώτηση, θα μου επιτρέψετε να κάνω πρώτα μια μικρή εισαγωγή. Η πατρίδα του πατέρα μου είναι η Λήμνος. Εγώ, αν και γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα όπου είχε μετακομίσει η οικογένεια, έχω περάσει πολλά καλοκαίρια στο νησί. Η σπηλιά του Φιλοκτήτη και ο αρχαιολογικός χώρος των Καβειρίων ήταν συχνά σταθμός στις εκδρομές μας στα αξιοθέατα του νησιού.

Η ατμόσφαιρα του χώρου της σπηλιάς, κυρία Μαυρουδή, έτσι κι αλλιώς, σού υποβάλλει σκέψεις. Και επειδή πάντα μού άρεσε να διαβάζω μυθολογία και ιστορία, στο μυαλό μου υπήρχαν τόσο στοιχεία των συνθηκών ζωής του παρελθόντος όσο και περιπέτειες ηρώων που συνδυάζονταν μεταξύ τους και έφτιαχναν αντίστοιχες εικόνες.

Υπήρχε, λοιπόν, μια βίωση του χώρου, απ’ τη μια και μία πρώτη ύλη από τα αναγνώσματα στη μνήμη μου, από την άλλη. Κάποια στιγμή, όταν ήμουν ακόμη φοιτήτρια, γεννήθηκε η πρωταρχική ιδέα, αλλά στη μορφή του μυθιστορήματος που κυκλοφορεί γράφτηκε πολλά χρόνια αργότερα.

   Συνοψίζοντας, «Η σπηλιά του Φιλοκτήτη» είναι έργο μυθοπλασίας, συμβολικού περιεχομένου, και επειδή απευθύνεται σε παιδιά, για να μην τους δημιουργηθούν στρεβλές εντυπώσεις, τα μυθολογικά και ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν σ’ αυτό είναι έγκυρα καθώς αποτελούν προϊόν μελέτης.

 

 

3.       Οι γονείς του Γεράσιμου, του πρωταγωνιστή της ιστορίας σας  προσπαθούσαν  να του καλλιεργήσουν  δύο αρετές που πίστευαν χρήσιμες για τη ζωή του: την επιμέλεια στην εργασία  και τον ενθουσιασμό για τη γνώση. Πιστεύετε  ότι οι συγκεκριμένες αρετές είναι απαραίτητες  για τη ζωή του ανθρώπου;

 

   Το πιστεύω ακράδαντα. Όταν είμαστε επιμελείς σε αυτό που κάνουμε ό,τι και να είναι αυτό, από την πιο απλή δουλειά στο σπίτι μέχρι το πιο πολύπλοκο επαγγελματικό project, θα το φέρουμε εις πέρας με τον καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο. Αυτό θα μας γεμίσει με ικανοποίηση και θα μας ωθήσει να συνεχίσουμε.

   Ο ενθουσιασμός για τη γνώση, από την άλλη, όπου με τον όρο «γνώση» δεν εννοούμε απαραιτήτως την υψηλή, ακαδημαϊκού επιπέδου μόρφωση, συχνά προϋποθέτει και την έμφυτη έφεση για τη γνώση. Ακόμα όμως και χωρίς αυτήν, με τα κατάλληλα παραδείγματα και βιώματα, μπορεί ένα παιδί να μάθει να έχει αναζητήσεις και να αγαπά να μαθαίνει, διευρύνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τους πνευματικούς ορίζοντες και τα ενδιαφέροντά του.

Το σημαντικό είναι ότι και τις δυο αυτές αρετές μπορούμε να τις καλλιεργήσουμε τόσο μέσα στην οικογένεια όσο και στο σχολείο και αυτό το επισημαίνω επειδή τις θεωρώ απαραίτητες για την εξέλιξή μας, όχι μόνο την επαγγελματική ή κοινωνική, αλλά και τη συνολική μας ως ανθρώπων και μελών της κοινωνίας.

 

 

4.       Μέσα στο βιβλίο σας συναντάμε τη φράση: Ανακατεύτηκαν αυθόρμητα το μέλλον μέσα στο παρελθόν… Θέλετε να μας τη σχολιάσετε;

 

   Πολύ ευχαρίστως! Αναφέρεται στην επίσκεψη των μαθητών στον αρχαιολογικό χώρο της Ηφαιστείας και έχει και ενδιαφέρουσα συνέχεια. Οι μαθητές που είναι η νέα γενιά, το μέλλον, περιπλανιούνται, για λίγο, ελεύθερα μέσα στο αρχαίο θέατρο και, με το γέλιο τους, τις συζητήσεις τους (ακόμα κι αν είναι εντελώς άσχετες με το χώρο) και τα ζωηρά βλέμματά τους ανακατεύονται με τα ευρήματά του, τα ακίνητα, τα φθαρμένα, τα βουβά, που είναι το ίδιο το παρελθόν των παιδιών αυτών. Και του δίνουν ζωή. Με δυο τρόπους. Πρώτα-πρώτα, με τη ζωντανή φυσική παρουσία τους, αναβιώνοντας, κατά κάποιο τρόπο, τις «στιγμές δόξας» του, όταν ο συγκεκριμένος αρχαιολογικός χώρος αποτελούσε τόπο δραστηριοτήτων μιας ιδιαίτερα ανεπτυγμένης πόλης. Και έπειτα, απλά αλλά ουσιαστικά, με τη νεότητά τους που είναι η ίδια η αποθέωση της ζωής.

 

 

5.       Η συνάντηση του Γεράσιμου  στη σπηλιά με τον παράξενο άνδρα  που ισχυριζόταν ότι ήταν ο Φιλοκτήτης για ποιο σκοπό έγινε;

 

   Για να γίνει η συνάντηση δυο ανθρώπων με πολύ διαφορετικές ηλικίες, χαρακτήρες, βιώματα, συνήθειες, θρησκευτικές και άλλες αντιλήψεις και κοσμοθεωρίες και να υπάρξει η αλληλεπίδρασή τους που θα οδηγήσει στην αμοιβαία ωφέλεια.

   Για να γίνει η συνάντηση των δυο κόσμων, στη σύγχρονη, τη δική μας εποχή, με τους ταχείς ρυθμούς, τις συνεχώς μεταβαλλόμενες πρακτικές και αντιλήψεις, τον καταιγισμό εικόνων και πληροφοριών, αλλά σε έναν χώρο ακίνητο, σιωπηλό που υπάρχει σχεδόν απαράλλαχτος, εδώ και αιώνες. Και να μας υπενθυμίσει ότι μπορούμε να κερδίσουμε στην πορεία μας προς το μέλλον αν, έστω και για λίγο, αφουγκραστούμε το παρελθόν.

Τελικά, για να δημιουργηθεί αυτό το βιβλίο...

 

6.       Ποια είναι τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε μέσα από το συγκεκριμένο βιβλίο;

 

   Το κυριότερο μήνυμα, που στη σκέψη μου αποτελεί και τον πυρήνα του βιβλίου αφορά το παρελθόν και τη διαχείρισή του από την σύγχρονη γενιά. Οποιασδήποτε εποχής και κοινωνίας. Να μην το απορρίπτουμε ασυζητητί, αλλά να προσπαθούμε, κάθε φορά, να το διϋλίζουμε και να κρατάμε οποιοδήποτε θετικό και χρήσιμο στοιχείο έχει να μας δώσει. Και έχει πολλά. Το παρελθόν είναι η πρώτη ύλη για να φτιάξουμε το μέλλον.

   Κάτι άλλο που ήθελα να πω μέσα απ’ αυτή την ιστορία, είναι ότι η συμβίωση ανθρώπων πολύ διαφορετικών μεταξύ τους, που στο βιβλίο γίνεται αναγκαστικά, όπως και πολύ συχνά στη ζωή μας, δεν είναι ένα πράγμα ακατόρθωτο, απλώς απαιτεί προσπάθεια και καθαρή πρόθεση για να επιτευχθεί η αλληλοκατανόηση και αλληλοαποδοχή.

   Υπάρχουν και πολλά άλλα μηνύματα κρυμμένα μέσα στα περιστατικά της ίδιας της μυθοπλασίας αλλά και της μυθολογίας που αναφέρονται. Αυτά, βέβαια, τα ανακαλύπτει και τα «λαμβάνει» το κάθε παιδί, ο κάθε αναγνώστης, μόνος του, διαβάζοντας το βιβλίο.

 

 

7.       Ο Γεράσιμος και ο Φιλοκτήτης αν και ζούνε σε διαφορετικές εποχές προσπαθούν να συνυπάρξουν. Τελικά είναι εύκολη η συνύπαρξη των ανθρώπων που προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους και είναι μεγαλωμένοι με διαφορετικά πιστεύω;

 

   Καθόλου εύκολη και το αναφέραμε και προηγουμένως. Δεν είναι όμως ούτε ακατόρθωτη. Κατ’ αρχάς, θέλει καθαρή πρόθεση και από τις δυο πλευρές, με τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που έχουν εξαιτίας των διαφορών τους. Θέλει συνεχή προσπάθεια, επιμονή, ειλικρινή διάθεση να αμβλυνθούν οι διαφορές και φυσικά αλληλοσεβασμό. Και το αποτέλεσμα ανταμείβει τους κόπους. Από την άλλη, είναι και η μόνη συνθήκη που είναι ικανή να οδηγήσει σε μια καλύτερη ειρηνική καθημερινότητα, σε μια καλύτερη ψυχική ισορροπία, σ’ έναν καλύτερο κόσμο.

Αν και έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη ως ανθρωπότητα, ως προς αυτό το στόχο, νομίζω ότι, στην εποχή μας, έχει αρχίσει να αμβλύνεται η τάση των ανθρώπων να συγκρούονται βίαια επειδή είναι διαφορετικοί και να προσπαθούν να συνυπάρχουν αρμονικά. Ιδιαίτερα όταν καταλάβουν ότι έχουν κοινό μέλλον.

 

 

8.       Ο Φιλοκτήτης είχε καταφέρει να φτάσει στο κατώφλι του ονείρου. Ούτε ο χρόνος ούτε ο κόπος  που βαραίνουν πάνω του είχαν πια σημασία…Πιστεύετε  ότι μπροστά στην ολοκλήρωση των ονείρων οι δυσκολίες που εμφανίζονται ξεχνιούνται;

 

   Ακριβώς. Και νομίζω ότι αυτό το έχουμε νιώσει όλοι σε κάποιες στιγμές της ζωής μας, όταν καταφέραμε να επιτύχουμε έναν στόχο για τον οποίο πασχίσαμε, πόσο μάλλον έναν στόχο-όνειρο ζωής. Είναι όπως όταν είμαστε μέσα σε ένα καράβι και, μετά από ένα κοπιαστικό και επικίνδυνο ταξίδι σε άγρια θάλασσα, έρχεται η στιγμή που βλέπουμε ότι πλησιάζουμε στο λιμάνι. Ξεχνάμε τον πόνο, τον κόπο, την αγωνία και γεμίζουμε χαρά και αγαλλίαση. Εκεί που νιώθαμε ετοιμοθάνατοι ή χαμένοι, παίρνουμε ξανά ζωή και δύναμη να βάλουμε καινούριος στόχους και να παλέψουμε γι’ αυτούς.

 

9.       Ποιοι ήταν οι άνθρωποι που στάθηκαν συνοδοιπόροι  στο συγκεκριμένο συγγραφικό σας ταξίδι;

 

   Η αλήθεια είναι ότι αυτό το έργο ξεκίνησε να γράφεται σε μια περίοδο δύσκολη για μένα. Είχα βγει από ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, το οποίο ένιωσα ότι με έριξε στο περιθώριο της ζωής, επαγγελματικής, κοινωνικής, οικογενειακής και με είχε οδηγήσει σε έναν μοναχικό δρόμο αναζητήσεων. Η οικογένειά μου, βέβαια, στεκόταν δίπλα μου ηθικά και υλικά, αλλά για ένα μεγάλο διάστημα βίωνα, πολύ έντονα την κατάσταση στην οποία είχε βρεθεί ο εγκαταλελειμμένος Φιλοκτήτης: άρρωστος και μόνος, στο περιθώριο της ζωής της οποίας μέχρι λίγο πριν υπήρχε πρωταγωνιστής. Έτσι και η πορεία συγγραφής του μυθιστορήματος υπήρξε μοναχική. Ταυτόχρονα, όμως, υπήρξε ανακουφιστική για μένα, σχεδόν λυτρωτική θα έλεγα, καθώς απασχολούσε το μυαλό μου για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, σε καθημερινή βάση. Συνοδοιπόροι όμως, κατά έναν τρόπο, μπορώ να πω ότι υπήρξαν οι δυο κεντρικοί ήρωες, ο Γεράσιμος και ο Φιλοκτήτης.

 

 

10.   Που μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας ώστε να γνωρίσουμε έστω και με την φαντασία μας τον μυθικό ήρωα Φιλοκτήτη;

 

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη και υπάρχει σε όλα τα βιβλιοπωλεία, από όπου μπορείτε να το αγοράσετε ή να το παραγγείλετε.

 

   Ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο  και με την παρέα του μυθικού ήρωα  της Τροίας Φιλοκτήτη να ξεκινήσουμε  το υπέροχο ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο.

 

Σας ευχαριστώ πολύ! Ελπίζω να μην σας κούρασα και εύχομαι, από καρδιάς, «Η σπηλιά του Φιλοκτήτη» να ταξιδέψει τον κάθε αναγνώστη, μικρό ή μεγάλο!