Ρωξάνη και Αύγουστος, Η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη

Έχουμε τη χαρά να έχουμε στη σημερινή μας παρέα την κυρία Ζαφειρία Κοτζαμάνογλου η οποία θα μας μιλήσει για το βιβλίο της με τον τίτλο: Ρωξάνη και Αύγουστος, Η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη το οποίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη.

 

1.       Καλώς ορίσατε. Σας ευχαριστούμε πολύ. Θέλετε να μας μιλήσετε για το συγγραφικό σας έργο;

   Καλώς σας βρήκα! Εγώ σας ευχαριστώ, κυρία Μαυρουδή, για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για το συγγραφικό μου έργο και θα το κάνω με χαρά. Έχω γράψει, λοιπόν, δυο βιβλία που απευθύνονται σε μεγάλα παιδιά και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη. Το πρώτο έχει τον τίτλο «Η σπηλιά του Φιλοκτήτη» και κυκλοφόρησε το 2018. Το δεύτερο, με τίτλο «Ρωξάνη και Αύγουστος, Η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη» κυκλοφόρησε το 2020 και απέσπασε το τρίτο βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Βιβλίου του Συλλόγου ΛΙΝΟΣ του ίδιου έτους.

2.       Ρωξάνη και Αύγουστος, Η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη τιτλοφορείται το βιβλίο σας. Πως και επιλέξατε να δώσετε τον συγκεκριμένο τίτλο;

 

   Για να είμαι απολύτως ειλικρινής, τον τίτλο δεν τον επέλεξα, γεννήθηκε στο μυαλό μου αυθόρμητα, αυτόματα θα έλεγα, μαζί με τις πρώτες σκέψεις και τα πρώτα επεισόδια της ιστορίας του βιβλίου, μιας και στο μυαλό μου τριγύριζε το ερώτημα: Κι αν η ωραία του παραμυθιού δεν πήγαινε να τρυπηθεί από το αδράχτι; Κι αν δεν ήθελε να είναι «κοιμωμένη»;  

   Ο αρχικός τίτλος, μάλιστα, ήταν «Η ωραία που δεν ήθελε να είναι κοιμωμένη», χωρίς τα κύρια ονόματα δηλαδή, τα οποία προστέθηκαν από τον εκδοτικό οίκο για να μην θεωρείται ότι απευθύνεται μόνο σε κορίτσια.

 

3.       Μία φράση που με άγγιξε  διαβάζοντας το βιβλίο είναι η παρακάτω:…Ανέδιδε το ίδιο αγαπημένο άρωμα της σιγουριάς και της ασφάλειας της παρουσίας της μητέρας… Θέλετε να τη σχολιάσετε;     

               Νομίζω ότι αυτή η πρόταση περιγράφει από μόνη της κάτι που όλοι γνωρίζουμε και κουβαλάμε από την παιδική μας ηλικία, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα. Το δωμάτιο της μητέρας έχει τα ρούχα της, τα προσωπικά της αντικείμενα, το άρωμά της, όλα τα στοιχεία της παρουσίας της ακόμα και όταν εκείνη λείπει από αυτό. Και η μητέρα μας τι είναι; Είναι το πρόσωπο που, με την παρουσία του, μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς. Όλοι μας όταν ήμασταν παιδιά, πέρα από τη φωνή και το βλέμμα της, την αγκαλιά της μητέρας μας λαχταρούσαμε, εκεί βρίσκαμε το πιο ασφαλές καταφύγιο στα δύσκολα, εκεί μέσα νιώθαμε περήφανοι για τα κατορθώματά μας. Είχε τη ζεστασιά του κορμιού της και τη μυρωδιά του.  Ξέρετε, ακόμα και το βρέφος, από την πρώτη, κιόλας, στιγμή της γέννησής του, επειδή τις πρώτες μέρες δεν βλέπει καλά, τη μυρωδιά της μητέρας του αναγνωρίζει και ησυχάζει στην αγκαλιά της. Αυτό, λοιπόν, περιγράφει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αυτή η φράση όταν μιλάει για το άρωμα της σιγουριάς και της ασφάλειας, της παρουσίας της μητέρας. Αυτό που χάνουμε, όταν χάνουμε τη μητέρα μας…

 

4.       Ο σοφός γέροντας συμβουλεύει το κορίτσι: Την αλήθεια να μην τη φοβάσαι κορίτσι μου. Η αλήθεια σ’ έστρεψε σ’ αυτό σου το ταξίδι και αυτή θα δίνει πάντα χρώμα στη ζωή σου. Είναι όμως τόσο εύκολο η αναζήτηση της αλήθειας στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου;

 

    Όχι, δεν είναι. Σε καμία εποχή, νομίζω, δεν ήταν εύκολη υπόθεση η αναζήτηση της αλήθειας. Από την άλλη, δεν είναι και κάτι ακατόρθωτο για να μας αποθαρρύνει. Επιμονή χρειάζεται και ελπίδα, γιατί συχνά η ανακάλυψή της μας προκαλεί πόνο, καθώς γκρεμίζει τις αυταπάτες μας. Είναι όμως ο μοναδικός δρόμος για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Βέβαια, η αλήθεια στην βαθιά της ουσία και πραγματικότητα είναι κάτι το άπιαστο και συχνά στα ερωτήματά μας αποδεχόμαστε απαντήσεις που δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια, αλλά και αυτό είναι μέσα στην πραγματικότητα της ζωής όπου, τελικά, τίποτα δεν είναι απόλυτο. 

 

5.       Τα βιβλία που βρήκε στο δωμάτιο το κορίτσι ήταν 18 όπως και τα χρόνια της. Είναι τυχαίος ο συγκεκριμένος αριθμός ή θέλετε να περάσετε κάποιο μήνυμα μέσα απ’ αυτό το συσχετισμό;

 

   Όχι, δεν είναι τυχαίος. Όπως πολύ σωστά είπατε, τα βιβλία είναι δεκαοχτώ, όσα και τα χρόνια της ηρωίδας. Στις περισσότερες κοινωνίες, η ηλικία των δεκαοχτώ ετών σηματοδοτεί την ενηλικίωση του ατόμου, το πέρασμα από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή. Και το πέρασμα αυτό, όσο και αν όλοι το λαχταράμε γιατί θα γίνουμε «μεγάλοι» και θα νιώσουμε «επιτέλους» ελεύθεροι να κάνουμε αυτά που θέλουμε, χωρίς π.χ. να είμαστε υποχρεωμένοι να υπακούμε τους γονείς μας, μας φέρνει μπροστά σε μια διαφορετική πραγματικότητα απ’ αυτήν που είχαμε φανταστεί, με ευθύνες, περιορισμούς άλλης φύσεως, προβλήματα στα οποία θα πρέπει να βρίσκουμε μόνοι μας λύσεις και πολλά άλλα.

   Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος συμβολισμός στα δεκαοχτώ αυτά βιβλία που έχουν γραμμένα επάνω τους πράγματα που η Ρωξάνη δεν μπορεί να καταλάβει και που, εφόσον είναι γραμμένα, δεν μπορούν να σβηστούν. Είναι ότι ενώ όταν ενηλικιωνόμαστε νομίζουμε ότι ξεκινάμε μια καινούρια ζωή, μέσα μας κουβαλάμε θησαυρισμένα όλα εκείνα τα στοιχεία με τα οποία μεγαλώσαμε. Τα στοιχεία του χαρακτήρα μας, δηλαδή, που θα μας βοηθήσουν αλλά και θα μας δυσκολέψουν στην πορεία μας στην ενήλικη  ζωή.

 

6.       Η μουσική θεωρείται ότι είναι το μυστικό κλειδί που ανοίγει την καρδιά του ανθρώπου;

 

   Σίγουρα. Η μουσική και τα θηρία ημερεύει, λένε. Σκεφτείτε τη σε διάφορες πτυχές της ζωής μας: είναι καταφύγιο στη στεναχώρια μας, συντροφιά στη μοναξιά μας, μας βοηθά να εξωτερικεύσουμε βαθιά ή έντονα συναισθήματα, συναισθήματα που δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε με λόγια, είτε δυσάρεστα είτε ευχάριστα, είναι αναμνήσεις αλλά και πηγή αναμνήσεων, και τόσα άλλα.

   Σ’ αυτό το σημείο, θα ήθελα να σημειώσω ότι ιδιαίτερα για τα παιδιά η μουσική αποτελεί ένα αναντικατάστατο -κατά τη γνώμη μου- μέσο πνευματικής και ψυχικής καλλιέργειας, και θα ήταν ευχής έργον ολοένα και περισσότερα παιδιά να έρχονταν συστηματικά σε επαφή με τη μουσική στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους από την μικρή τους, κιόλας, ηλικία.

   Από την άλλη, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι με τη μουσική και τα μυστικά της έχουν ασχοληθεί μεγάλοι φιλόσοφοι από την αρχαιότητα και ότι, μαζί με τα μαθηματικά, την έχουν τοποθετήσει στον πυρήνα της ερμηνείας του σύμπαντος και της αρμονίας που το διέπει. Και ο άνθρωπος, ας μην ξεχνάμε, αποτελεί μια μικρογραφία του σύμπαντος.

 

7.       Τελικά μπορεί η ευαισθησία που διακατέχει τον άνθρωπο να θεωρηθεί και η ίδια η δύναμή του;

 

   Η ερώτηση αυτή είναι δίκοπο μαχαίρι και με έχει απασχολήσει και μένα πολύ. Θα απαντήσω: Ναι, υπό προϋποθέσεις. Η ευαισθησία σε έναν άνθρωπο είναι η ιδιαίτερη ικανότητα και δυνατότητα να αντιλαμβάνεται, να αισθάνεται την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο συνάνθρωπός του, με άλλα λόγια να συναισθάνεται, να συμπονά. Αυτό προϋποθέτει αφενός την ύπαρξη του κατάλληλου «ταλέντου» και αφετέρου την εκπαίδευση και καλλιέργειά του. Βέβαια επειδή η ευαισθησία συχνά παρεξηγείται από τους άλλους, ο ευαίσθητος άνθρωπος χρειάζεται να έχει διάκριση ούτως ώστε να μην θεωρείται υποψήφιος προς εκμετάλλευση και θύμα. Σε αδρές γραμμές, με αυτές τις προϋποθέσεις η ευαισθησία μπορεί να γίνει και δύναμη, καθώς θα βοηθά τον άνθρωπο που την κατέχει, να βλέπει καθαρά πίσω από τα φαινόμενα τα γεγονότα και κάτω από το προσωπείο τους τα πραγματικά κίνητρα των άλλων.

 

8.       Η ανταμοιβή πιστεύεται ότι είναι τα πάντα στη ζωή του ανθρώπου και παίρνει τη μορφή που περιμένει ο ίδιος;

 

   Η ανάγκη και η ανταμοιβή -η προσμονή της ανταμοιβής για την ακρίβεια-, είναι τα ισχυρότερα κίνητρα για να ξεκινήσει κάποιος μια προσπάθεια, ένα έργο, ένα ταξίδι, έναν αγώνα. Όσο και να θέλουμε να το αρνηθούμε, πάντα υπάρχει στο μυαλό μας η προσμονή της ανταμοιβής, έστω και ασυνείδητα. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, έτσι δουλεύει το ανθρώπινο μυαλό, αναζητά αυτό που θα του δώσει χαρά, ικανοποίηση, γαλήνη. Αυτά τα χαρακτηριστικά έχει η ανταμοιβή, είτε είναι υλική είτε ηθική. Ευτυχώς μάλλον, η ανταμοιβή που λαμβάνουμε είναι πολλές φορές εντελώς διαφορετική απ’ αυτήν που περιμένουμε, και αυτό το γεγονός, μετά το πρώτο ξάφνιασμα ή την πρώτη απογοήτευση, τελικά, μας προσφέρει περισσότερα από όσα περιμέναμε, καθώς δημιουργεί όλους αυτούς τους παράλληλους και τεμνόμενους δρόμους που τραβάμε στη ζωή μας.

 

9.        Για ποιες ηλικίες θεωρείται κατάλληλο το συγκεκριμένο βιβλίο και ποια μηνύματα θέλετε να μεταδώσετε μέσα απ’ αυτό;

 

   Είναι, νομίζω, κατάλληλο για παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου, μετά, μπαίνοντας για τα καλά στην εφηβεία, τα ενδιαφέροντά τους αλλάζουν. Αν και παίρνει αφορμή από το γνωστό παραμύθι, δεν απευθύνεται σε μικρά παιδιά, καθώς η εξέλιξη της ιστορίας έχει σαφείς νύξεις για την πορεία της ενηλικίωσης και την προσωπική αναζήτηση της αλήθειας. Σίγουρα, το κάθε παιδί (αλλά -γιατί όχι;- και ο ενήλικος) που θα το διαβάσει θα πάρει τα μηνύματά του. Δυο πράγματα που ήθελα, σίγουρα, να τονίσω γράφοντάς το, είναι τα εξής: Πρώτον, η μεγάλη σημασία της προσπάθειας να αντιμετωπίσουμε τους προσωπικούς μας φόβους και να μην κρυβόμαστε απ’ αυτούς, έστω κι αν χρειαστεί να ξεκλειδώσουμε πόρτες που μας κρατούν φυλακισμένους, γιατί έτσι γινόμαστε αληθινά ελεύθεροι. Και δεύτερον, ότι τα μυστικά, οι αγωνίες, οι φόβοι, οι προσδοκίες, ακόμη και οι αυταπάτες των γονιών μας που προσπαθούν να μας μεγαλώσουν σ’ ένα προστατευμένο περιβάλλον, είναι, τελικά, η έκφραση της αγάπης τους προς το πρόσωπό μας και ότι στην πορεία της δικής μας ενηλικίωσης αυτήν την αγάπη αξίζει να ανταποδώσουμε.

 

10.   Πως μπορούμε να βρούμε το βιβλίο σας και να δώσουμε τη δική μας εκδοχή για το τέλος της παραμυθένιας αυτής ιστορίας.

 

   Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη και διατίθεται στα περισσότερα βιβλιοπωλεία.

   Κυρία Μαυρουδή, ελπίζω να μην σας κούρασα. Χάρηκα πραγματικά τη συζήτησή μας και σας ευχαριστώ για μια ακόμη φορά.

 

Ευχαριστούμε πολύ. Ευχόμαστε να είναι το βιβλίο καλοτάξιδο και η Ρωξάνη να καταφέρει να μας ξαναγυρίσει στον υπέροχο κόσμο της παραμυθένιας και ξέγνοιαστης παιδικής μας ηλικίας.